ASS (Autisme Spectrum Stoornis) is een verzamelnaam voor verschillende diagnoses. Klassieke Autisme, Syndroom van Asperger, PDD-NOS, MCDD zijn enkele vormen van Autisme. Autisme is een aangeboren ontwikkelingsstoornis en het komt vaker voor bij jongens en mannen dan bij meisjes en vrouwen. De ontwikkelingslijnen vinden plaats in een andere volgorde en in een andere tempo. Ook de informatieverwerking in de hersenen werkt anders. Autisme kent vele gezichten. Sommige mensen met Autisme kunnen met begeleiding zelfstandig werken en leven, anderen hebben levenslang hulp nodig.
Autisme is niet te genezen, maar er zijn wel verschillende vormen van therapie (ter ondersteuning) bijvoorbeeld: Cognitieve Gedragstherapie, Sociale Vaardigheidstherapie, Psycho-Educatie, Mindfullness. Begeleiding kan plaatsvinden op school, op werkgebied of thuis. In sommige situaties wordt er begeleiding gegeven op alle fronten en op elkaar afgestemd.
Sterke kanten van Autisme:
- Oog voor detail.
- Eerlijkheid (recht door zee).
- Analytisch denkvermogen.
- Hardwerkend.
- Creatief.
Minder sterke kanten van Autisme:
- Moeite met overzicht houden.
- Moeite met sociale contacten onderhouden, interactie.
- Opvallend beperkt aantal interesses, activiteiten.
- Beperking op het gebied van communicatie.
- Moeite met inlevingsvermogen.
- Moeite met gezichtsherkenning, moeite met non-verbale communicatie.
- Moeite met flexibiliteit.
- Taal letterlijk nemen (denk aan figuurlijk taalgebruik).
- Onverwachte gebeurtenissen en veranderingen zijn lastig.
Mensen met Autisme hebben vaak een overgevoeligheid voor geluiden, licht, beelden, temperatuurwisselingen, pijn, kortom ze zijn snel overprikkeld. De motoriek (fijn en/of grof) kan onderontwikkeld zijn waardoor ze onhandig kunnen zijn. Hyperactiviteit, herhalingsgedrag, dwangmatig gedrag, driftbuien, agressie, slaapproblemen, angsten en depressies zijn enkele kenmerken van Autisme. Iemand met Autisme kan enkele van deze kenmerken hebben, maar ook een heleboel. Therapie en medicatie kunnen helpen. Deze kenmerken kunnen continu aanwezig zijn, maar kunnen ook veel minder aanwezig zijn met goede begeleiding en behoefte aan structuur, routine en rituelen inzetten. Structuur is duidelijkheid en voorspelbaarheid iets waar mensen met Autisme goed op functioneren.
De begeleiding en ondersteuning vindt voornamelijk plaats op school:
- Werk met een dag/week schema (biedt structuur dus duidelijkheid en voorspelbaarheid), vaste ritme, indeling, goede voorbereiding.
- Werk met pictogrammen (biedt duidelijkheid en niet een overload aan informatie).
- Maak stappenplannen voor activiteiten en doe dit vooral samen. Betrokkenheid is belangrijk voor de slagingskans.
- Werk met een mindmap (informatie ordenen).
- Korte, duidelijke instructies.
- Onderwijs op maat (aanpassen taken op niveau).
- Vooral preventief werken (kind zo snel mogelijk leren kennen, leren lezen, vertrouwensband opbouwen, let op signalen die afgegeven worden, lichaamstaal).
- Geef tijd om na te denken, stel een vraag per keer, controleer of de opdrachten of instructies begrepen zijn.
- Vooral doen wat er in de praktijk werkt (het is soms met vallen en opstaan).
- Alle betrokkenen die werken met de persoon in kwestie goed communiceren en samen op een lijn zitten.